Tình hình ngân hàng, tín dụng và chính sách tiền tệ

Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, hệ thống ngân hàng và tín dụng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ nền kinh tế phục hồi sau các tác động của đại dịch và thiên tai. Các nỗ lực của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) trong việc điều hành chính sách tiền tệ và tái cơ cấu hệ thống ngân hàng yếu kém cho thấy cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc duy trì ổn định kinh tế. Hai sự kiện đáng chú ý gần đây liên quan đến lĩnh vực ngân hàng là những thông tin về tín dụng và quá trình chuyển giao các ngân hàng "0 đồng". Cùng phân tích sâu hơn về tình hình này.

1. Tăng Trưởng Tín Dụng và Điều Hành Chính Sách Tiền Tệ

Tại cuộc họp báo công bố kết quả hoạt động ngân hàng quý III/2024, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh, hệ thống ngân hàng đã huy động được 14,5 triệu tỷ đồng tính đến 30/9 và dư nợ cho vay đạt 14,7 triệu tỷ đồng. Ông khẳng định không có chuyện 14-15 triệu tỷ đồng còn nằm "đắp chiếu" trong các ngân hàng, bởi tất cả vốn huy động đều đã được sử dụng để cho vay vào nền kinh tế.

Tuy nhiên, một điểm đáng chú ý là tốc độ tăng trưởng tín dụng chỉ đạt 9% trong 9 tháng đầu năm, thấp hơn so với mục tiêu tăng trưởng cả năm là 15%. Chính phủ đang thúc đẩy NHNN để đạt được con số này, nhằm đảm bảo nguồn vốn cho nền kinh tế. Điều này thể hiện qua việc NHNN đã chủ động đưa ra các gói hỗ trợ tín dụng cho nhiều lĩnh vực. Đặc biệt, trong lĩnh vực nông nghiệp – nông thôn, tốc độ tăng trưởng tín dụng đã đạt hơn 20%, với các ngành như lâm nghiệp và thủy sản nhận được khoản vay lớn hơn nhiều so với kế hoạch ban đầu.

Một dấu ấn quan trọng khác là gói tín dụng 120.000 tỷ đồng dành cho vay ưu đãi nhà ở xã hội, được các ngân hàng đăng ký lên đến 140.000 tỷ đồng. Điều này cho thấy sự cam kết của hệ thống ngân hàng đối với phát triển xã hội, mặc dù vẫn cần phải xem xét các yếu tố pháp lý và tiến độ triển khai dự án từ các nhà đầu tư.

Tác động kinh tế: Việc đẩy mạnh tín dụng là cần thiết để thúc đẩy sự phát triển và hồi phục của nền kinh tế. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng tín dụng thấp hơn mục tiêu đề ra phản ánh những thách thức hiện tại, bao gồm cả vấn đề nợ xấu. Sau bão số 3, nợ xấu có xu hướng tăng, điều này đòi hỏi NHNN cần đưa ra các giải pháp xử lý hiệu quả nhằm tránh tác động tiêu cực đến toàn hệ thống tài chính.

2. Chuyển Giao Ngân Hàng ‘0 Đồng’ – Nỗ Lực Tái Cơ Cấu Hệ Thống Ngân Hàng

Một trong những bước quan trọng trong chiến lược tái cơ cấu hệ thống ngân hàng của NHNN là chuyển giao các ngân hàng yếu kém. Hai ngân hàng "0 đồng" là Ngân hàng Đại Dương (OceanBank) và Ngân hàng Xây dựng (CB Bank) chính thức được chuyển giao cho các ngân hàng lớn hơn vào ngày 17/10/2024. Cụ thể, OceanBank được chuyển giao cho Ngân hàng Quân đội (MB) và CB Bank được giao cho Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank).

Lý do chuyển giao: Việc NHNN mua lại các ngân hàng này với giá 0 đồng từ năm 2015 là một phần trong nỗ lực làm sạch hệ thống tài chính và ngăn chặn sự sụp đổ của các ngân hàng yếu kém. Quá trình chuyển giao hiện nay nhằm đưa các ngân hàng này vào vòng quay hoạt động trở lại dưới sự bảo trợ của các ngân hàng lớn, giúp duy trì sự ổn định tài chính và bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền.

Điểm đặc biệt trong quá trình này là NHNN đã cam kết đảm bảo an toàn cho tiền gửi của người dân tại các ngân hàng “0 đồng” trước, trong và sau quá trình chuyển giao. Đây là một bước đi quan trọng trong việc duy trì niềm tin của công chúng vào hệ thống ngân hàng, đặc biệt trong bối cảnh nhiều người dân lo ngại về sự an toàn của tiền gửi khi ngân hàng gặp khó khăn.

Tái cơ cấu và thách thức: Quá trình chuyển giao các ngân hàng yếu kém giúp cải thiện tính ổn định của hệ thống ngân hàng, nhưng cũng đi kèm với nhiều thách thức. Việc tái cơ cấu các ngân hàng "0 đồng" đòi hỏi không chỉ sự hỗ trợ tài chính từ NHNN mà còn cần sự quản lý chặt chẽ trong quá trình vận hành. Điều này giúp ngăn chặn sự gia tăng nợ xấu và đảm bảo các ngân hàng này không trở lại tình trạng khủng hoảng.

3. Triển Vọng và Thách Thức

Nhìn chung, các biện pháp điều hành của NHNN, từ việc đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng đến tái cơ cấu các ngân hàng yếu kém, đều nhằm mục tiêu ổn định và phát triển bền vững nền kinh tế. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức đặt ra. Tăng trưởng tín dụng chưa đạt mục tiêu trong khi nợ xấu gia tăng là một nguy cơ tiềm ẩn, đòi hỏi NHNN phải tiếp tục có những chính sách linh hoạt và hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Ngoài ra, quá trình chuyển giao và tái cơ cấu các ngân hàng yếu kém như OceanBank và CB Bank sẽ là phép thử quan trọng để đánh giá hiệu quả của chính sách tái cấu trúc hệ thống ngân hàng. Thành công của quá trình này không chỉ giúp làm lành mạnh hóa hệ thống tài chính mà còn tạo ra tiền đề vững chắc cho sự phát triển dài hạn của nền kinh tế.

Với những động thái điều hành quyết liệt và linh hoạt của NHNN, triển vọng dài hạn của hệ thống tài chính Việt Nam vẫn tích cực. Tuy nhiên, để duy trì sự ổn định và phát triển, cần tiếp tục theo dõi sát sao các yếu tố tiềm ẩn rủi ro như nợ xấu và đảm bảo quá trình tái cơ cấu các ngân hàng yếu kém diễn ra suôn sẻ. Hệ thống ngân hàng và chính sách tín dụng cần tiếp tục đóng vai trò là xương sống của nền kinh tế, giúp đẩy mạnh đầu tư và tiêu dùng trong bối cảnh nhiều thách thức phía trước.