Nội dung
Trong tháng 10/2024, thị trường tài chính Việt Nam chứng kiến tỷ giá USD/VND tăng mạnh và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) mở lại kênh hút tiền sau gần hai tháng tạm ngưng. Những động thái này nhằm ổn định hệ thống ngân hàng và tỷ giá, nhưng cũng đem lại một số thách thức và cơ hội. Vậy, việc này ảnh hưởng thế nào đến thị trường chứng khoán và nền kinh tế?
Tỷ giá USD/VND tăng mạnh ảnh hưởng thế nào?
Tỷ giá USD/VND là tỷ lệ quy đổi giữa đồng Việt Nam (VND) và đô la Mỹ (USD). Khi tỷ giá này tăng, tức là cần nhiều VND hơn để mua được 1 USD. Điều này tương tự như việc khi bạn đi mua sắm và thấy giá hàng hóa nhập khẩu tăng lên vì phải trả thêm tiền.
Có một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng tỷ giá tăng:
Kinh tế Mỹ phục hồi mạnh mẽ, đặc biệt là thị trường việc làm, khiến đồng USD tăng giá trên toàn cầu.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chưa có dấu hiệu giảm lãi suất mạnh tay như nhiều người mong đợi, làm cho USD trở nên hấp dẫn hơn.
Nhu cầu ngoại tệ trong nước tăng, đặc biệt từ các doanh nghiệp nhập khẩu cần USD để thanh toán cho các giao dịch quốc tế.
NHNN hút tiền khỏi hệ thống ngân hàng nhằm mục đích gì?
Sau khi tỷ giá USD/VND tăng mạnh, NHNN đã quyết định mở lại kênh hút tiền thông qua việc bán tín phiếu – một dạng chứng chỉ nợ ngắn hạn. Bạn có thể hình dung việc hút tiền này giống như lấy bớt nước khỏi một bể bơi để tránh tràn. "Nước" ở đây là lượng tiền trong hệ thống ngân hàng.
Khi hút bớt tiền khỏi hệ thống, NHNN đang cố gắng làm cho đồng VND "quý hiếm" hơn, từ đó giúp giữ tỷ giá USD/VND ổn định, ngăn không cho đồng VND mất giá quá nhiều so với USD.
Việc này ảnh hưởng thế nào đến thị trường chứng khoán?
Các doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán giống như những con thuyền đang chèo trên dòng sông tài chính. Khi tỷ giá USD/VND tăng, sẽ có những tác động khác nhau đến các doanh nghiệp:
Doanh nghiệp nhập khẩu: Những công ty nhập khẩu nguyên liệu từ nước ngoài sẽ gặp khó khăn vì phải trả nhiều tiền hơn cho cùng một lượng hàng hóa, làm giảm lợi nhuận.
Doanh nghiệp xuất khẩu: Những công ty xuất khẩu sẽ hưởng lợi từ tỷ giá cao hơn vì khi bán hàng ra nước ngoài, họ sẽ thu được nhiều VND hơn.
Về thị trường chứng khoán, nếu lãi suất VND tăng do NHNN hút tiền, chi phí vay vốn của doanh nghiệp cũng sẽ tăng. Khi đó, các công ty phải trả lãi vay cao hơn, khiến lợi nhuận có thể giảm, tác động tiêu cực đến giá cổ phiếu.
Ảnh hưởng của tỷ giá cao đối với nhà đầu tư nước ngoài
Khi tỷ giá tăng, đồng nghĩa với việc đồng VND mất giá so với USD. Điều này khiến nhà đầu tư ngoại - những người đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam bằng USD - lo ngại rằng khi họ chuyển lợi nhuận từ VND sang USD, giá trị thực tế của khoản đầu tư sẽ giảm đi do sự chênh lệch tỷ giá.
Để hiểu rõ hơn, hãy tưởng tượng một nhà đầu tư ngoại đầu tư vào cổ phiếu Việt Nam khi tỷ giá là 23.000 VND/USD. Nếu tỷ giá tăng lên 25.000 VND/USD, khi bán cổ phiếu để chuyển lại thành USD, họ sẽ nhận được ít USD hơn so với lúc đầu tư. Điều này khiến lợi nhuận thực tế của họ bị giảm hoặc thậm chí có thể lỗ dù cổ phiếu đã tăng giá.
Vì vậy, khi tỷ giá tăng cao, nhiều nhà đầu tư nước ngoài có xu hướng bán ra cổ phiếu để giảm thiểu rủi ro về tỷ giá, khiến lượng cổ phiếu bán ra tăng mạnh. Điều này không chỉ tác động đến giá cổ phiếu, mà còn có thể làm giảm niềm tin chung trên thị trường, dẫn đến sự suy giảm trong thanh khoản và giá trị giao dịch.
Điều gì có thể xảy ra tiếp theo?
NHNN sẽ tiếp tục theo dõi tình hình và có thể thực hiện thêm các biện pháp để giữ ổn định tỷ giá và lãi suất. Tuy nhiên, nếu đồng USD vẫn duy trì đà tăng, những biện pháp này có thể kéo dài hoặc thậm chí mở rộng hơn.
Việc hút tiền của NHNN là nỗ lực nhằm giữ ổn định nền kinh tế trong bối cảnh tỷ giá biến động. Điều này có thể mang lại cơ hội cho các công ty xuất khẩu, nhưng cũng đi kèm với rủi ro cho các doanh nghiệp có nợ vay lớn hoặc nhập khẩu nhiều. Nhà đầu tư nên theo dõi sát sao các động thái của NHNN và diễn biến kinh tế quốc tế để đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.
