Call Margin chéo

HIỂU VỀ CALL MARGIN CHÉO - NỖI LO CỦA NHÀ ĐẦU TƯ CHỨNG KHOÁN

Giới thiệu

Khi tham gia thị trường chứng khoán, nhiều nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy margin để gia tăng lợi nhuận. Tuy nhiên, bên cạnh call margin thông thường - tình huống buộc phải bổ sung tiền/tài sản khi tỷ lệ ký quỹ xuống dưới mức duy trì, còn có một rủi ro phức tạp hơn nhiều mà không phải ai cũng nhận ra: Call margin chéo.

Call margin chéo là gì?

Call margin chéo xảy ra khi một hoặc nhiều mã chứng khoán trong danh mục giảm giá mạnh, làm ảnh hưởng đến tỷ lệ ký quỹ của toàn bộ danh mục, dẫn đến việc nhà đầu tư phải bổ sung tài sản hoặc bán bớt chứng khoán để đảm bảo tỷ lệ an toàn. Điều đáng chú ý là ngay cả khi bạn đang nắm giữ những cổ phiếu tốt, bạn vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi hiện tượng này.

Cơ chế và tác động của call margin chéo

1. Hiệu ứng domino trong thị trường:

• Khi một nhóm cổ phiếu giảm mạnh, nhiều nhà đầu tư sử dụng margin bị buộc phải bán ra để đảm bảo tỷ lệ ký quỹ

• Áp lực bán này lan sang cả những cổ phiếu tốt, vì nhà đầu tư thường có xu hướng bán những mã còn đang mạnh và thanh khoản tốt

• Giá của các cổ phiếu tốt giảm → gây ra làn sóng call margin tiếp theo cho những nhà đầu tư khác

2. Ví dụ minh họa: Giả sử một nhà đầu tư có danh mục:

• Cổ phiếu A (blue-chip): 500 triệu (đang lời 10%)

• Cổ phiếu B (midcap): 300 triệu (đang lỗ 20%)

• Cổ phiếu C (penny): 200 triệu (đang lỗ 30%) Tổng giá trị danh mục: 1 tỷ đồng Tỷ lệ margin: 50% (vay 500 triệu)

Khi thị trường giảm sâu:

• Cổ phiếu B và C tiếp tục giảm mạnh

• Nhà đầu tư cần bán bớt để đảm bảo tỷ lệ ký quỹ

• Do B và C đã lỗ nặng và thanh khoản kém, họ thường chọn bán cổ phiếu A

• Việc này vô tình làm giảm giá cổ phiếu tốt (A) và ảnh hưởng đến các nhà đầu tư khác

Tâm lý và hành vi nhà đầu tư

1. Nghịch lý trong xử lý danh mục:

• Nhà đầu tư thường không muốn chốt lỗ với những cổ phiếu đã giảm sâu

• Xu hướng bán những cổ phiếu còn đang mạnh vì "còn có lời" hoặc "lỗ ít hơn"

• Tâm lý "đợi hồi phục rồi bán" với những mã đã giảm sâu

2. Hệ quả:

• Danh mục ngày càng mất cân đối

• Tỷ trọng của các cổ phiếu yếu tăng lên

• Rủi ro tiếp tục gia tăng

Cách phòng tránh và xử lý

1. Trước khi đầu tư:

• Xây dựng danh mục cân bằng, không để một vài mã chiếm tỷ trọng quá lớn

• Thiết lập các ngưỡng cảnh báo và kế hoạch hành động cụ thể

• Dự phòng nguồn tiền để xử lý khi cần

2. Trong quá trình đầu tư:

• Theo dõi thường xuyên tỷ lệ margin của toàn danh mục

• Cắt lỗ kịp thời với những cổ phiếu yếu, không để tích tụ quá nhiều

• Duy trì tỷ lệ margin ở mức an toàn, tránh sử dụng đòn bẩy tối đa

3. Khi gặp call margin chéo:

• Đánh giá khách quan từng mã trong danh mục

• Ưu tiên bán các cổ phiếu có yếu tố cơ bản suy giảm, dù đang lỗ

• Không nên cố giữ cổ phiếu yếu chỉ vì "đợi hồi phục"

Bài học kinh nghiệm

1. Nguyên tắc đầu tư an toàn:

• Không lạm dụng đòn bẩy margin

• Xây dựng danh mục đa dạng nhưng có trọng tâm

• Luôn dự phòng nguồn lực để xử lý tình huống xấu

2. Quản trị rủi ro:

• Thiết lập các ngưỡng stop-loss và tuân thủ nghiêm ngặt

• Định kỳ rà soát và tái cân bằng danh mục

• Không để cảm xúc chi phối quyết định đầu tư

Call margin chéo là một hiện tượng phức tạp trong thị trường chứng khoán, có thể ảnh hưởng đến cả những nhà đầu tư đang nắm giữ cổ phiếu tốt. Việc hiểu rõ cơ chế hoạt động và có kế hoạch phòng tránh, xử lý phù hợp sẽ giúp nhà đầu tư bảo vệ được danh mục của mình. Đặc biệt, cần tránh tâm lý "giữ cổ phiếu yếu, bán cổ phiếu mạnh" khi gặp các tình huống khó khăn.