Cho phép thanh toán ngoại tệ tại Khu thương mại tự do Hải Phòng

Ngày 13/5/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày trước Quốc hội dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 35/2021, đề xuất thành lập Khu thương mại tự do (TMTD) Hải Phòng với các cơ chế, chính sách đặc thù. Trong đó, chính sách cho phép giao dịch, định giá, và thanh toán bằng ngoại tệ được xem là điểm nhấn đột phá, góp phần thúc đẩy thu hút đầu tư, phát triển kinh tế, và nâng cao vị thế của Hải Phòng trên bản đồ thương mại quốc tế.

Điểm khác biệt và đột phá của chính sách

Chính sách cho phép thanh toán ngoại tệ trong Khu TMTD Hải Phòng mang lại nhiều điểm khác biệt quan trọng, tạo nên bước ngoặt trong chiến lược phát triển kinh tế:

1. Tự do hóa kiểm soát ngoại hối
   Trái với quy định thông thường yêu cầu sử dụng đồng Việt Nam (VND) trong các giao dịch tại Việt Nam, Khu TMTD Hải Phòng cho phép doanh nghiệp niêm yết, định giá, và thanh toán hợp đồng bằng ngoại tệ (như USD, EUR) thông qua chuyển khoản ngân hàng. Điều này giúp giảm chi phí chuyển đổi tiền tệ và rủi ro tỷ giá, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài.

2. Thu hút đầu tư quốc tế và cạnh tranh khu vực
   Chính sách này đưa Hải Phòng vào nhóm các trung tâm thương mại tự do hàng đầu khu vực như Singapore hay Hong Kong, nơi giao dịch ngoại tệ là phổ biến. Kết hợp với các ưu đãi về thuế, đất đai, và thủ tục hành chính đơn giản hóa, Khu TMTD trở thành điểm đến hấp dẫn cho các ngành chiến lược như logistics, nghiên cứu phát triển (R&D), trí tuệ nhân tạo (AI), và công nghiệp bán dẫn.

3. Tăng tính linh hoạt tài chính
   Dự thảo nghị quyết cho phép chi nhánh ngân hàng nước ngoài mở phòng giao dịch trong Khu TMTD, hỗ trợ các giao dịch tài chính phức tạp như thanh toán xuyên biên giới và đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Điều này tạo ra một hệ sinh thái tài chính hiện đại, thúc đẩy các hoạt động thương mại và dịch vụ tài chính cao cấp.

4. Thúc đẩy hội nhập kinh tế toàn cầu
   Là lần đầu tiên Việt Nam thí điểm cơ chế thanh toán ngoại tệ trong một khu vực địa lý xác định, chính sách này đánh dấu bước tiến trong hội nhập kinh tế quốc tế. Nó không chỉ tăng kim ngạch xuất khẩu mà còn đặt nền móng cho các chính sách kinh tế mở trong tương lai, có tiềm năng lan tỏa đến các khu vực khác.

Tác động tích cực

• Thúc đẩy đầu tư và tăng trưởng kinh tế: Chính sách tạo môi trường kinh doanh thân thiện, thu hút dòng vốn quốc tế vào các lĩnh vực công nghệ cao, logistics, và thương mại.

• Nâng cao vị thế của Hải Phòng: Với các chính sách đột phá, Hải Phòng được kỳ vọng trở thành trung tâm thương mại và logistics hàng đầu khu vực ASEAN.

• Tạo việc làm và phát triển nhân lực: Các ưu đãi sẽ thu hút nhân lực chất lượng cao, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của thành phố.

Một số thách thức

Mặc dù mang tính đột phá, chính sách này đối mặt với một số thách thức, như nguy cơ rửa tiền, chuyển giá bất hợp pháp, và ảnh hưởng đến an ninh tiền tệ quốc gia. Để đảm bảo hiệu quả, cần:

• Xây dựng cơ chế giám sát chặt chẽ đối với giao dịch ngoại tệ và chuyển khẩu hàng hóa.

• Nâng cao năng lực quản lý của Ban quản lý Khu kinh tế Hải Phòng để triển khai cơ chế “một cửa, tại chỗ” hiệu quả.

• Quy định rõ thời hạn và phạm vi ưu đãi để cân đối ngân sách và tuân thủ các cam kết quốc tế, đặc biệt liên quan đến thuế tối thiểu toàn cầu.

Kết luận

Chính sách cho phép thanh toán ngoại tệ tại Khu TMTD Hải Phòng là một bước tiến chiến lược, không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương mà còn khẳng định vị thế của Việt Nam trong hội nhập kinh tế toàn cầu. Với sự quản lý chặt chẽ và triển khai hiệu quả, Hải Phòng có tiềm năng trở thành một trung tâm thương mại tự do thế hệ mới, mang lại lợi ích bền vững cho cả khu vực và quốc gia.