Đầu Tư Chứng Khoán Tại Việt Nam: Rủi Ro và Tư Duy Cần Tránh

Đầu tư chứng khoán tại Việt Nam được coi là một kênh hấp dẫn với khả năng sinh lời cao, nhưng cũng đi kèm với nhiều rủi ro và thách thức. Theo thống kê, nhà đầu tư cá nhân chiếm phần lớn số lượng tài khoản và khối lượng giao dịch, nhưng thị trường còn thiếu ổn định và minh bạch. Những bất lợi chính gồm:

Tính Biến Động Cao và Rủi Ro Hệ Thống

Thị trường chứng khoán Việt Nam dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố kinh tế vĩ mô, chính trị, và tâm lý đám đông. Ví dụ, giai đoạn Covid-19 (tháng 3/2020) khiến VN-Index giảm từ 960 điểm xuống 660 điểm trong vài tuần, tương đương mức giảm gần 32%. Ngoài ra, sự cố kỹ thuật cũng là mối quan ngại, như sự cố nghẽn lệnh vào ngày 22/6/2021 tại HoSE khiến nhà đầu tư không thể giao dịch.

Bên cạnh đó, thị trường chứng khoán Việt Nam với phần đông nhà đầu tư cá nhân và cả nhà đầu tư tổ chức có xu hướng quan tâm đến lợi nhuận ngắn hạn và thường có tâm lý "bầy đàn". Việc này dẫn đến các đợt tăng nóng và giảm sâu toàn thị trường không phản ánh đúng bản chất kinh doanh của từng cổ phiếu.

Ít Lựa Chọn Đầu Tư Chất Lượng và Thanh Khoản Thấp

Chỉ có một số ít doanh nghiệp lớn như Vingroup (VIC), Vinamilk (VNM), FPT Corporation, Vietcombank (VCB), và Hòa Phát Group (HPG) đáp ứng tiêu chí về nền tảng ổn định. Phần lớn cổ phiếu còn lại có thanh khoản thấp, khiến việc mua bán trở nên khó khăn và dễ gặp phải rủi ro về thanh khoản.

Ví dụ, cổ phiếu penny có thể tăng giá mạnh mà không có cơ sở rõ ràng, sau đó giảm giá "không phanh", tạo ra những cái "bẫy" cho nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm.

Thao Túng Giá và Thiếu Minh Bạch Thông Tin

Các hành vi thao túng giá cổ phiếu diễn ra phổ biến, đặc biệt là trong các phiên ATO và ATC. Điển hình là vụ thao túng cổ phiếu FLC, khi các cổ đông nội bộ không công bố thông tin chính xác về việc giao dịch cổ phiếu, gây tổn thất lớn cho nhà đầu tư nhỏ lẻ. Các hành vi thao túng này đa số chưa được xử phạt thích đáng, một số hành vi thao túng dựa trên thiếu sót của hệ thống cũng chưa được khắc phục triệt để.

Chiến Lược Đầu Tư Dài Hạn và Cổ Tức Không Luôn Phù Hợp

Nhiều nhà đầu tư Việt Nam áp dụng tư duy đầu tư dài hạn hoặc nhận cổ tức theo cách của các thị trường phát triển, nhưng điều này chưa hẳn là tối ưu tại Việt Nam. Với đặc điểm biến động cao và thiếu minh bạch, việc giữ cổ phiếu dài hạn có thể gặp nhiều rủi ro hơn dự kiến. Ví dụ, một số doanh nghiệp có chính sách cổ tức không ổn định hoặc không minh bạch, gây khó khăn cho chiến lược đầu tư này.

Ngoài ra, yếu tố tâm lý chi phối mạnh thị trường Việt Nam, dẫn đến các đợt tăng giá theo "sóng ngành" mà không dựa trên nền tảng cơ bản. Điều này cản trở chiến lược đầu tư giá trị trong dài hạn và khiến nhà đầu tư cần hết sức thận trọng.

Khuyến Nghị Cho Nhà Đầu Tư

• Hiểu Rõ Thị Trường: Nắm rõ cơ chế hoạt động và các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường là bước đầu tiên để giảm thiểu rủi ro.

• Đa Dạng Hóa Danh Mục Đầu Tư: Không nên đầu tư toàn bộ vào một mã hoặc một ngành duy nhất để giảm thiểu rủi ro.

• Theo Dõi Thông Tin Doanh Nghiệp và Thị Trường: Lựa chọn những doanh nghiệp có nền tảng kinh doanh ổn định, quản trị tốt, và thông tin minh bạch.

• Hạn Chế Đòn Bẩy Tài Chính: Việc sử dụng đòn bẩy có thể mang lại lợi nhuận nhanh nhưng cũng khiến rủi ro tăng cao.

• Tìm Sự Hỗ Trợ Chuyên Gia: Tham khảo ý kiến từ các chuyên gia hoặc công ty chứng khoán uy tín giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về thị trường.

Đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam không thiếu thách thức nhưng vẫn tiềm năng nếu bạn trang bị đầy đủ kiến thức, quản lý rủi ro và có chiến lược phù hợp. Điều quan trọng là phải hiểu rõ bối cảnh thị trường, linh hoạt điều chỉnh chiến lược và tránh áp dụng máy móc tư duy từ nước ngoài để đạt được thành công bền vững trong môi trường nhiều biến động.