Dự đoán giá và thời gian với Gann Square of 9

I. Nguồn gốc và quá trình phát triển

William Delbert Gann (1878–1955) được xem là một trong những nhân vật huyền thoại trong giới phân tích thị trường tài chính. Ông sinh ra tại Lufkin, bang Texas, trong một gia đình gốc Ireland theo đạo Cơ đốc. Sự nghiệp phân tích thị trường của Gann bắt đầu khi ông giao dịch bông vào năm 1902, lúc 24 tuổi.

Tuy nhiên, hành trình từ một nhà giao dịch thông thường đến một “nhà tiên tri thị trường” của ông là kết quả của một cuộc tìm kiếm kiến thức kéo dài hơn 10 năm, trải rộng từ phương Tây sang phương Đông, và từ đó đặt nền móng cho các kỹ thuật phân tích hiện đại.

Giai đoạn 1906–1916, Gann đã du hành đến Anh, Ai Cập và Ấn Độ, tìm hiểu các tri thức toán học và chiêm tinh cổ đại. Tại Bảo tàng Anh, ông đã nghiên cứu kỹ lưỡng về các chu kỳ thị trường và mô hình lịch sử. Nhưng chính chuyến đi đến Ai Cập mới là điểm mốc quan trọng: nơi ông được cho là đã khám phá ra các nguyên lý hình học đằng sau “Gann Square of 9” trong Kim Tự Tháp Giza. Sự liên kết này phản ánh một trình độ hiểu biết sâu sắc của các nền văn minh cổ về hình học và mối quan hệ giữa các con số.

Tại Ấn Độ, Gann tiếp cận với các truyền thống toán học trước thời kỳ Hindu và chiêm tinh học Vệ Đà. Nhiều nhà nghiên cứu hiện đại tin rằng đây là nền tảng giúp ông xây dựng nên Gann Square of 9 – một sự kết hợp độc đáo giữa tri thức phương Đông và phân tích thị trường phương Tây, nổi bật về tính phức tạp và hiệu quả.

Vào ngày 8 tháng 8 năm 1908, ở tuổi 30, Gann tuyên bố đã đạt được một phát kiến toán học quan trọng nhất trong sự nghiệp: “Yếu tố thời gian chủ đạo” (The Master Time Factor). Phát hiện này chính là nền tảng cho độ chính xác phi thường trong các dự đoán của ông – mà theo những người theo học, tỷ lệ đúng lên đến 85%. Danh tiếng của ông lớn đến mức người ta sẵn sàng trả giá bằng cả một ngôi nhà chỉ để tham dự hội thảo cuối tuần của ông.

II. Cấu trúc và cách xây dựng cơ bản

Gann Square of 9 là một cấu trúc toán học phức tạp dựa trên hình học xoắn ốc và tiến trình số học. Về bản chất, nó là một bảng vuông 9×9 với 81 con số được sắp xếp theo vòng xoắn bắt đầu từ tâm và xoay ra ngoài.

Phương pháp xây dựng cơ bản

• Tâm điểm: Số 1 được đặt tại giữa bảng, đại diện cho điểm gốc – nơi bắt đầu mọi phép đo và tính toán.

• Sắp xếp xoắn ốc: Các số được bố trí theo vòng xoắn theo chiều kim đồng hồ (hoặc ngược trong một số ứng dụng đặc biệt). Trình tự các vòng:

  • Vòng 1: 1 → 9 (vòng trong cùng)

  • Vòng 2: 10 → 25

  • Vòng 3: 26 → 49

  • Vòng 4: 50 → 81 (vòng ngoài cùng)

• Kích thước và tỷ lệ: “Kích thước” của một Square được xác định bằng số vòng xoắn từ tâm ra ngoài. Bảng 9×9 có kích thước 5 (tương ứng với số lẻ thứ 5: 9). Bảng lớn hơn có thể là 19×19 (kích thước 10) chứa 361 số.

• Giá trị khởi đầu và bước nhảy: Mặc định bắt đầu từ số 1 và tăng dần từng đơn vị, nhưng có thể cấu hình lại với bất kỳ giá trị khởi đầu và bước nhảy nào – đặc biệt khi áp dụng cho thị trường, số bắt đầu thường là giá đỉnh hoặc đáy quan trọng.

III. Các mối quan hệ toán học trong Gann Square of 9

Gann Square of 9 hoạt động dựa trên các nguyên lý toán học nền tảng, thể hiện mối quan hệ giữa các con số và vị trí của chúng trong bảng.

1. Phép tính căn bậc hai và quy luật góc xoay

Cốt lõi của Square of 9 là quan hệ giữa các số qua căn bậc hai. Khi bạn muốn tìm một mức giá (hoặc thời điểm) tương ứng với một góc xoay cụ thể từ giá gốc, sử dụng công thức:

Giá mục tiêu = (√Giá gốc ± hệ số góc)²

• Hệ số góc là phần số hóa của góc độ theo bảng quy đổi:

  Góc (°)	Hệ số
  22.5°	0.125
  45°	0.25
  90°	0.5
  135°	0.75
  180°	1.0
  225°	1.25
  270°	1.5
  315°	1.75
  360°	2.0

👉 Ứng dụng: Cho phép dự đoán mức giá có thể chạm tới nếu thị trường di chuyển thêm một góc cụ thể theo thời gian.

2. Quy đổi giá thành góc độ

Bạn có thể chuyển đổi bất kỳ mức giá nào thành vị trí góc độ trên vòng tròn 360°, dùng công thức:

Góc = MOD((√Giá × 180) - 225, 360)

• Đây là công cụ mạnh để xác định mức giá đang “rung động” ở góc nào.

• Khi đã biết góc hiện tại, bạn có thể dễ dàng tính các mức quan trọng khác:
  Góc hiện tại ± 45°, ± 90°, ± 180°, v.v.

Ví dụ:

• Giá = 154

• √154 ≈ 12.41

• 12.41 × 180 - 225 ≈ 2013.8

• MOD(2013.8, 360) ≈ 153.8°

Kết quả: giá 154 tương ứng với góc khoảng 154° trên Square of 9.

3. Mô hình hài hòa (Harmonic patterns)

Các số trong Square of 9 tuân theo những chuỗi hài hòa có thể dự đoán. Ví dụ:

• Để tìm số trước đó trên trục chính: √N - 2 → rồi bình phương.

• Để tìm số kế tiếp trên trục chính: √N + 2 → rồi bình phương.

Điều này giúp xác định các mức hỗ trợ và kháng cự trong quá khứ và tương lai.

4. Quy đổi thời gian thành giá và ngược lại

Gann tin rằng thời gian và giá có thể hoán đổi về mặt dao động, bởi vì cả hai đều tuân theo quy luật căn bậc hai:

• Giá mục tiêu sau X ngày:
  (√Giá hiện tại + Hệ số thời gian / 180)²

• Thời điểm dự kiến đảo chiều (dựa trên số cây nến):

  1. Tính √(số nến từ đáy đến đỉnh)

  2. Cộng hệ số góc

  3. Bình phương kết quả → ra số nến tiếp theo có thể đảo chiều

Đây là nền tảng cho lý thuyết “giao thoa giá và thời gian”.

IV. Trục chính (Cardinal) và trục chéo (Ordinal)

Sức mạnh của Gann Square of 9 đến từ hệ thống các trục – giúp xác định vùng hỗ trợ và kháng cự mạnh nhất.

1. Trục chính (Cardinal Cross)

Gồm các đường dọc và ngang cắt tại tâm ô vuông. Các số nằm trên trục này tương ứng với góc:

0°, 90°, 180°, 270°

Đặc điểm của trục chính:

• Là nơi đảo chiều xu hướng mạnh nhất

• Thường là các số chính phương (như 1, 4, 9, 16, 25...) hoặc bội số của chúng

• Là mức kháng cự – hỗ trợ mạnh

• Là mục tiêu chính trong xu hướng

2. Trục chéo (Ordinal Cross)

Gồm các đường chéo ở góc:

45°, 135°, 225°, 315°

Dù yếu hơn trục chính, các mức này vẫn rất quan trọng – đặc biệt trong giao dịch ngắn hạn.

Đặc điểm của trục chéo:

• Nhiều số chính phương cũng nằm trên trục này

• Cung cấp vùng hỗ trợ/kháng cự thứ cấp

• Dễ bị phá vỡ hơn khi xu hướng mạnh

• Thường được dùng trong giao dịch intraday

V. Các góc quan trọng trong Gann Square of 9

Sự giao thoa giữa các trục tạo nên 8 khu vực – mỗi khu vực cách nhau 45° – tương ứng với tần số rung động (vibration) riêng. Một số góc đặc biệt có ý nghĩa mạnh mẽ:

Góc chính (Quan trọng cao nhất)

• 45°: Cân bằng hoàn hảo giữa giá và thời gian

• 90°: Góc một phần tư vòng tròn – thường là điểm đảo chiều

• 180°: Nửa vòng tròn – có khả năng đảo chiều lớn

• 360°: Kết thúc chu kỳ – thay đổi xu hướng lớn

Góc phụ (Tầm quan trọng trung bình)

• 22.5°: Một phần tám vòng – dao động nhỏ

• 67.5°: “Góc vàng” liên quan đến hình học thiêng liêng

• 135°, 225°, 270°, 315°: Hỗ trợ phân tích tiếp diễn xu hướng hoặc điều chỉnh

VI. Lý thuyết Giao thoa Thời gian – Giá (Time and Price Squaring)

Một trong những nguyên lý cốt lõi trong hệ thống của W.D. Gann là:

“Khi thời gian và giá giao thoa nhau, thị trường chắc chắn sẽ thay đổi.”
(“When time and price square, change is inevitable.”)

Khái niệm này không chỉ là một phát ngôn triết lý – nó là cơ sở cho toàn bộ tư duy hình học xoắn ốc trong Gann Square of 9.

1. Lý thuyết rung động (Vibration Theory)

Gann tin rằng mỗi thị trường tài chính đều có tần số dao động riêng, và mỗi con số trong Square of 9 đại diện cho một điểm rung động cụ thể. Khi giá và thời gian cùng tiến đến một điểm dao động trùng khớp – đặc biệt tại những góc độ nhất định – thị trường có xu hướng xuất hiện biến động mạnh, thường là đảo chiều.

Nguyên tắc nền tảng:

• Mỗi con số là một “điểm rung”

• Cả giá lẫn thời gian đều có thể được tính và quy đổi về góc

• Khi góc của giá trùng với góc của thời gian, biến động xảy ra

2. Bảng quy đổi góc – hệ số

3. Công thức cốt lõi

a. Dự đoán mức giá mới tại một góc độ nhất định:
Giá mới = (√Giá gốc ± Hệ số góc)²

b. Tính mốc thời gian đảo chiều:

1. Tính √(số nến hoặc số ngày từ một mốc quan trọng)

2. Cộng hệ số góc

3. Bình phương kết quả → ra số nến/ngày tiếp theo có khả năng xảy ra đảo chiều

c. Quy đổi giữa giá và thời gian:

• Nếu giá là 144 → mốc thời gian 144 ngày sau cũng có thể là điểm giao thoa

• Ngược lại, nếu ngày thứ 225 → có thể ứng với mức giá 225

VII. Ứng dụng Gann Square of 9 trong giao dịch

Sau khi hiểu rõ nguyên lý "time–price squaring", nhà giao dịch có thể áp dụng Square of 9 vào nhiều chiến lược thực chiến: từ giao dịch ngắn hạn đến đầu tư dài hạn, và cả phân tích chu kỳ thị trường.

1. Giao dịch nội ngày (Intraday Trading)

Gann Square of 9 đặc biệt hữu ích để xác định các mức hỗ trợ – kháng cự trong ngày, nhất là trong những phiên biến động mạnh.

Quy trình áp dụng:

1. Chọn giá cơ sở:
   Dùng giá LTP (Last Traded Price) sau 15–60 phút từ khi mở cửa
   – Trong các khung giờ biến động như 9:00–9:15, có thể dùng giá trung bình trọng số (WAP)

2. Tính các mức hỗ trợ – kháng cự:
   Nhập giá vào công cụ Square of 9 để tính các mức trên trục chính và trục chéo
   Áp dụng công thức từ Mục VI để xác định các mốc theo góc 45°, 90°, 180°...

3. Chiến lược vào lệnh:

   • Nếu giá vượt kháng cự → cân nhắc mua

   • Nếu giá phá hỗ trợ → cân nhắc bán

4. Xác định mục tiêu:

   • Lệnh mua → mục tiêu là kháng cự kế tiếp

   • Lệnh bán → mục tiêu là hỗ trợ kế tiếp

   • Để tránh dính lệnh:
     • Bán tại 99.95% kháng cự
     • Mua tại 100.05% hỗ trợ

5. Quản lý rủi ro:

   • Tối đa rủi ro 1% tài khoản/ngày

   • Mỗi lệnh không vượt quá 0.5% vốn

2. Giao dịch vị thế (Positional Trading)

Với khung thời gian lớn hơn (tuần/tháng), Gann Square of 9 giúp xác định các vùng giá quan trọng xoay quanh đỉnh/đáy lớn.

Phương pháp:

• Xác định đáy hoặc đỉnh lịch sử → làm mốc giá gốc

• Áp dụng công thức (√Giá gốc ± hệ số)² để xác định vùng giá tiếp theo (144, 169, 196, 225, 256…)

• Kết hợp với công cụ truyền thống (EMA, trendline, RSI...) để xác nhận điểm vào lệnh

3. Phân tích chu kỳ thời gian (Time Cycle Forecasting)

Đây là ứng dụng nâng cao nhất, cho phép dự đoán thời điểm đảo chiều bằng cách xem thời gian như một dạng “giá”.

Phương pháp 1: Dựa trên số nến

1. Xác định swing high – swing low

2. Đếm số nến giữa hai điểm → tính căn bậc hai

3. Cộng hệ số góc → bình phương lại → ra số nến kế tiếp có thể đảo chiều
   Ví dụ:

   • Từ đáy lên đỉnh mất 9 nến → √9 = 3

   • +1.0 → 4 → 4² = 16
     → Cây nến thứ 16 có thể xảy ra đảo chiều tiếp theo

Phương pháp 2: Dùng số ngày như giá

Giả sử:

• Ngày 0 = đáy tạo vào 1/8

• Ngày hiện tại: 20/8 → đã trôi qua 19 ngày

Bước tính:

• √19 ≈ 4.35

• +0.5 (góc 90°) → 4.85

• 4.85² ≈ 23.5 → ngày thứ 24 có thể là mốc đảo chiều → 24/8

Tính tương tự với các góc:

VIII. Ví dụ thực tế và phân tích số liệu

Ví dụ 1: Phân tích chỉ số S&P 500

• Đỉnh: 1,460 điểm (tháng 2/2007)

• Đáy: 1,364 điểm (tháng 3/2007)

Tính toán:
→ √1,460 ≈ 38.2
→ 38.2 - 1.4 = 36.8
→ 36.8² = 1,354

Thực tế đáy là 1,364 → sai lệch chỉ 10 điểm → độ chính xác rất cao.

Ví dụ 2: Quy đổi giá thành góc độ

• Giá: 1,554.75
  → √1,554.75 ≈ 39.42
  → (39.42 × 180) - 225 = 6,870.6
  → MOD(6,870.6, 360) = 30.6°

Từ đây ta có thể xác định các góc quan trọng:

• 30.6° + 45° = 75.6°

• 30.6° + 90° = 120.6°

• 30.6° + 180° = 210.6° → các góc này là nơi dễ xảy ra đảo chiều hoặc điều chỉnh

IX. Phần mềm và công cụ hỗ trợ Gann Square of 9

Do độ phức tạp trong tính toán của Gann Square of 9, nhiều phần mềm chuyên dụng và công cụ trực tuyến đã được phát triển để giúp nhà giao dịch triển khai chính xác và hiệu quả hơn.

1. Phần mềm chuyên nghiệp

Optuma GannTrader

• Gói chuyên dụng dành cho phân tích Gann

• Tích hợp đầy đủ công cụ Square of 9

• Giao diện trực quan, dễ tùy chỉnh

• Cho phép phân tích góc, thời gian và mức giá trên dữ liệu thị trường thực tế

• Giá: khoảng 3.595 USD cho bản GannTrader

GannZilla Software

• Tập trung vào ứng dụng Square of 9

• Phù hợp cho cả người mới và chuyên gia

• Có hướng dẫn học, tài liệu đi kèm

• Khả năng tính toán nâng cao và nhanh chóng

2. Indicator trên nền tảng TradingView

• Có nhiều indicator Gann miễn phí do cộng đồng phát triển

• Một số công cụ Square of 9 tính toán thời gian thực trên biểu đồ

• Có cả bản miễn phí và trả phí

• Dễ sử dụng với bất kỳ ai quen dùng biểu đồ trực tuyến

3. Ứng dụng di động (Mobile Apps)

• Có mặt trên iOS và Android

• Tên ứng dụng thường là: “Gann Square of 9 Calculator”

• Chức năng chính: tính nhanh các mức hỗ trợ – kháng cự trong ngày

• Giá: miễn phí đến dưới 10 USD

• Phù hợp cho giao dịch nội ngày trên điện thoại

4. Công cụ tính toán trên web (Web-based calculators)

• Có nhiều công cụ miễn phí cho người mới

• Tính các mức hỗ trợ – kháng cự cơ bản dựa vào giá nhập vào

• Không cần cài phần mềm

• Hạn chế: ít chức năng tùy chỉnh hơn so với phần mềm chuyên dụng

X. Tính hợp lệ thống kê và nghiên cứu học thuật

Dù được rất nhiều nhà giao dịch tin dùng, Gann Square of 9 vẫn là chủ đề gây tranh cãi trong cộng đồng tài chính, đặc biệt là giới học thuật và giới phân tích định lượng.

1. Các nghiên cứu học thuật

Số lượng nghiên cứu hạn chế

• Hiện tại có rất ít bài nghiên cứu học thuật được bình duyệt (peer-reviewed) về phương pháp của Gann

• Lý do là vì phương pháp quá phức tạp, thiếu tiêu chuẩn áp dụng rõ ràng

• Một số thử nghiệm thống kê cho kết quả không nhất quán

• Tuy nhiên, một vài nghiên cứu chỉ ra rằng Gann Square of 9 có hiệu quả trong ngắn hạn, đặc biệt ở thị trường mới nổi hoặc có chu kỳ mạnh

2. Những phát hiện nghiên cứu mới

• Các mô hình machine learning hiện đại đang được áp dụng để kiểm chứng lý thuyết Gann

• Một số kết quả ban đầu cho thấy tiềm năng khi kết hợp Square of 9 với chỉ báo kỹ thuật hiện đại

• Một nghiên cứu tại Trung Quốc cho thấy mối liên hệ giữa chu kỳ thời gian Gann và dao động thị trường chứng khoán Thượng Hải

3. Hiệu quả thực tế

Tuyên bố của Gann

• Gann từng tuyên bố đạt tỷ lệ dự báo chính xác 85%

• Nhiều học trò của ông báo cáo tỷ lệ thành công thực tế là 60–70% nếu áp dụng đúng

Thách thức trong việc kiểm chứng

• Việc áp dụng mang tính chủ quan, mỗi người vẽ Square of 9 theo cách khác nhau

• Khó kiểm thử lại (backtest) vì có nhiều biến số không cố định

• Các thay đổi về chế độ thị trường khiến mô hình Gann có thể không còn phù hợp trong mọi bối cảnh

4. Những hạn chế thống kê

• Thiếu các nghiên cứu thống kê toàn diện

• Một số người cho rằng kết quả đôi khi chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên

• Nguy cơ overfitting: mô hình Gann có thể phù hợp hoàn hảo với quá khứ nhưng thất bại trong tương lai

• Chưa có bất kỳ xác nhận khoa học nào được công nhận rộng rãi

XI. Giới hạn và phê bình đối với Gann Square of 9

Dù được ca ngợi trong giới giao dịch truyền thống, Gann Square of 9 vẫn vấp phải nhiều chỉ trích – từ tính chủ quan trong áp dụng đến khó khăn trong kiểm chứng khoa học.

1. Vấn đề chủ quan trong áp dụng

• Không có chuẩn áp dụng thống nhất: mỗi người có thể chọn giá khởi điểm khác nhau, góc khác nhau → kết quả không nhất quán

• Kết quả dễ bị bóp méo bởi thiên kiến xác nhận (confirmation bias): người dùng thường chỉ ghi nhớ những lần dự báo đúng

• Một mô hình có thể nhiều cách vẽ, nhiều cách giải thích → làm giảm tính lặp lại trong kiểm thử khoa học

2. Mức độ hiệu quả không đồng đều giữa các thị trường

• Gann phát triển công cụ này trong bối cảnh thị trường đầu thế kỷ 20 – khác xa thị trường hiện đại

• Các tài sản hiện nay (crypto, forex, HFT...) có động lực và cấu trúc giao dịch rất khác

• Kết quả áp dụng có thể tốt trong thị trường cổ phiếu truyền thống, nhưng khó áp dụng hoặc không hiệu quả trong thị trường biến động cao như tiền điện tử

• Các thuật toán giao dịch tốc độ cao (HFT) tạo ra mẫu biến động không tuần hoàn, không tuân theo chu kỳ hình học truyền thống

3. Vấn đề xác thực thống kê

• Không có bằng chứng học thuật độc lập xác nhận tính chính xác của Square of 9

• Một số chuyên gia tài chính cho rằng các mức Gann có vẻ đúng chỉ vì thị trường luôn dao động quanh một vùng giá nào đó

• Khả năng mô hình Gann hoạt động tốt trong quá khứ có thể đến từ sự khớp ngẫu nhiên hoặc hồi tưởng chọn lọc

4. Rào cản học tập và áp dụng

• Độ khó cao: học viên cần nắm vững căn bậc hai, hình học không gian, chu kỳ, số học cổ và tư duy trừu tượng

• Khó khăn trong xác định điểm khởi đầu: chọn sai giá gốc, góc độ → kết quả vô nghĩa

• Người mới dễ áp dụng sai, dẫn đến thua lỗ và mất niềm tin

5. Vấn đề về dữ liệu

• Cần dữ liệu lịch sử chính xác, nhất là khi tính chu kỳ thời gian

• Dữ liệu lệch múi giờ hoặc thiếu dữ liệu giao dịch có thể làm sai toàn bộ tính toán

• Các nền tảng dữ liệu khác nhau → cho kết quả khác nhau, gây rối loạn cho người dùng

6. Những thách thức từ thị trường hiện đại

• Thị trường ngày nay liên kết toàn cầu – khó dự đoán chỉ bằng các chu kỳ riêng lẻ

• Sự kiện “thiên nga đen” (black swan) như đại dịch, chiến tranh, AI… khiến mô hình chu kỳ truyền thống dễ phá vỡ

• Các hệ thống tự động, quản lý rủi ro tập đoàn, và thuật toán giao dịch khiến chu kỳ thị trường không còn “tự nhiên” như xưa

Bạn có thể sử dụng các công cụ Gann Square of 9 trên trang web của chúng.