Yen carry trade

Trong lĩnh vực tài chính, Yen Carry Trade là một chiến lược đầu tư phổ biến, trong đó nhà đầu tư vay vốn bằng đồng Yên Nhật với lãi suất thấp để đầu tư vào các tài sản có lợi suất cao hơn. Chiến lược này đã thu hút sự quan tâm lớn do khả năng sinh lợi từ chênh lệch lãi suất giữa các quốc gia.

Yen Carry Trade là gì?

Carry Trade là chiến lược mà nhà đầu tư vay tiền từ quốc gia có lãi suất thấp và đầu tư vào quốc gia có lãi suất cao hơn, nhằm thu lợi từ chênh lệch lãi suất. Đồng Yên Nhật thường được sử dụng trong chiến lược này do lãi suất ở Nhật Bản duy trì ở mức rất thấp trong thời gian dài. Ví dụ, nhà đầu tư có thể vay Yên Nhật với lãi suất 0,25% và đầu tư vào trái phiếu chính phủ Mỹ với lãi suất 5%, thu lợi từ chênh lệch 4,75%.

Cách thức hoạt động của Yen Carry Trade

Quy trình cơ bản của Yen Carry Trade bao gồm:

1. Vay vốn bằng Yên Nhật: Tận dụng lãi suất thấp ở Nhật Bản, nhà đầu tư vay một khoản tiền bằng đồng Yên.

2. Chuyển đổi sang ngoại tệ khác: Số tiền vay được đổi sang đồng tiền của quốc gia có lãi suất cao hơn, như Đô la Mỹ.

3. Đầu tư vào tài sản sinh lời cao: Số tiền này được đầu tư vào các tài sản như trái phiếu, cổ phiếu hoặc bất động sản ở quốc gia đó.

4. Thu lợi nhuận từ chênh lệch lãi suất: Lợi nhuận thu được từ chênh lệch giữa lãi suất vay và lãi suất đầu tư.

Tại sao Yen Carry Trade lại phổ biến?

Sự phổ biến của Yen Carry Trade xuất phát từ:

• Chính sách lãi suất thấp của Nhật Bản: Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) duy trì lãi suất gần 0% trong nhiều năm, tạo điều kiện thuận lợi cho việc vay vốn rẻ.

• Chênh lệch lãi suất toàn cầu: Sự khác biệt về lãi suất giữa Nhật Bản và các quốc gia khác tạo cơ hội sinh lợi hấp dẫn.

• Đòn bẩy tài chính: Nhà đầu tư có thể vay số tiền lớn với chi phí thấp, tăng khả năng sinh lợi.

Ví dụ thực tế về Yen Carry Trade

Giả sử vào tháng 1 năm 2024, một nhà đầu tư vay 100 triệu Yên Nhật với lãi suất 0,25%/năm. Với tỷ giá 1 USD = 130 JPY, họ nhận được khoảng 769.230,77 USD. Số tiền này được đầu tư vào trái phiếu chính phủ Mỹ với lãi suất 5%/năm. Sau một năm, lợi nhuận từ trái phiếu là khoảng 38.461,54 USD. Khi đổi ngược lại sang Yên (giả sử tỷ giá không đổi), họ nhận được khoảng 5 triệu Yên. Trừ đi lãi suất vay (0,25% của 100 triệu Yên là 250.000 Yên), lợi nhuận ròng là 4,75 triệu Yên.

Rủi ro của Yen Carry Trade

Mặc dù hấp dẫn, Yen Carry Trade tiềm ẩn nhiều rủi ro:

• Rủi ro tỷ giá hối đoái: Nếu đồng Yên tăng giá so với đồng tiền đầu tư, nhà đầu tư có thể chịu lỗ khi đổi tiền về để trả nợ.

• Rủi ro lãi suất: Nếu BoJ tăng lãi suất hoặc quốc gia đầu tư giảm lãi suất, chênh lệch lãi suất có thể thu hẹp, giảm lợi nhuận.

• Rủi ro thị trường: Biến động trên thị trường tài chính hoặc thay đổi trong điều kiện kinh tế toàn cầu có thể ảnh hưởng đến tỷ giá và lãi suất, gây rủi ro cho nhà đầu tư.

Ảnh hưởng của Yen Carry Trade đến thị trường tài chính

Yen Carry Trade có thể tác động lớn đến thị trường tài chính:

• Tỷ giá hối đoái: Việc vay và bán đồng Yên số lượng lớn có thể làm giảm giá trị của nó so với các đồng tiền khác.

• Thị trường chứng khoán: Dòng vốn từ Yen Carry Trade có thể đẩy giá cổ phiếu tăng. Tuy nhiên, khi chiến lược này bị đảo ngược, có thể dẫn đến bán tháo và giảm giá mạnh.

Yen Carry Trade trong bối cảnh hiện tại

Vào ngày 24 tháng 1 năm 2025, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đã quyết định nâng lãi suất chính sách từ 0,25% lên 0,5%, mức cao nhất trong 17 năm qua. Quyết định này được thông qua với tỷ lệ 8-1, cho thấy sự tin tưởng của BoJ rằng tăng trưởng tiền lương sẽ giúp lạm phát duy trì ổn định quanh mục tiêu 2%.

Sự kiện vào tháng 7 năm 2024 khi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) tăng lãi suất lần đầu tiên kể từ năm 2007 đã khiến thị trường tài chính toàn cầu chao đảo. Động thái này tác động mạnh đến các giao dịch Yen Carry Trade, vốn đã bùng nổ trong giai đoạn trước do chênh lệch lãi suất giữa Nhật Bản và các nước phát triển khác như Mỹ, châu Âu, Úc.

Ảnh hưởng ngắn hạn ngay sau khi BoJ tăng lãi suất

• Tỷ giá USD/JPY giảm mạnh: Đồng Yên tăng giá so với USD và các đồng tiền chính khác. Ngay trong tuần đầu tiên sau quyết định của BoJ, tỷ giá USD/JPY giảm từ 158 xuống 145, tương đương mức giảm 8% chỉ trong vài ngày.

• Thị trường chứng khoán chao đảo: Các thị trường tài chính toàn cầu mất hơn 6,4 nghìn tỷ USD vốn hóa trong vòng ba tuần sau sự kiện này. Chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản giảm hơn 9%, trong khi chỉ số S&P 500 giảm 5,8% do dòng tiền bị rút khỏi các tài sản rủi ro.

• Trái phiếu và lãi suất toàn cầu biến động mạnh: Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm giảm từ 4,5% xuống 4,1%, phản ánh sự dịch chuyển của dòng vốn từ Yen Carry Trade trở về Nhật Bản.

Nguyên nhân của đợt thoái lui Yen Carry Trade

• Kỳ vọng thay đổi chính sách tiền tệ của BoJ: Việc BoJ nâng lãi suất làm giảm lợi thế của chiến lược Yen Carry Trade, khiến các quỹ đầu tư phải bán tháo tài sản ngoại tệ để mua lại Yên trả nợ.

• Sự rủi ro gia tăng trong thị trường toàn cầu: Khi lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ bắt đầu giảm, lợi thế của việc vay Yên để đầu tư vào trái phiếu và chứng khoán giảm dần, buộc các nhà đầu tư phải đảo ngược vị thế (unwinding carry trade).

• Ảnh hưởng dây chuyền từ thị trường ngoại hối: Các đồng tiền có lãi suất cao như Đô la Úc (AUD), Bảng Anh (GBP) cũng bị ảnh hưởng do sự sụt giảm nhu cầu từ các giao dịch Carry Trade.

Những sự kiện lịch sử quan trọng của Yen Carry Trade

Để hiểu rõ hơn về tác động của Yen Carry Trade, chúng ta có thể nhìn lại một số thời điểm quan trọng trong lịch sử khi chiến lược này gây ra biến động lớn.

Khủng hoảng tài chính 2008 và sự đảo ngược Yen Carry Trade

• Trước năm 2008, đồng Yên là đồng tiền được vay mượn phổ biến nhất trong chiến lược Carry Trade, do lãi suất gần như bằng 0%.

• Khi khủng hoảng tài chính 2008 bùng nổ, dòng vốn trên toàn cầu dịch chuyển về tài sản an toàn, khiến đồng Yên tăng mạnh.

• Chỉ trong vòng 6 tháng (từ tháng 7/2008 đến tháng 1/2009), tỷ giá USD/JPY giảm từ 110 xuống 88, tức giảm hơn 20%, khiến các nhà đầu tư Yen Carry Trade chịu lỗ nặng.

Đợt tăng giá mạnh của đồng Yên năm 2016

• Năm 2016, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trì hoãn việc tăng lãi suất và Nhật Bản tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng, nhiều quỹ đầu tư quay trở lại với Yen Carry Trade.

• Tuy nhiên, ngay khi thị trường có dấu hiệu lo ngại về tăng trưởng kinh tế toàn cầu, đồng Yên đã tăng giá mạnh 15% chỉ trong 3 tháng đầu năm 2016, khiến các nhà giao dịch Carry Trade chịu thiệt hại lớn.

Yen Carry Trade và đợt siết chặt tiền tệ toàn cầu năm 2022-2023

• Khi Fed liên tục nâng lãi suất từ 0,25% lên 5,5% trong giai đoạn 2022-2023 để chống lạm phát, chiến lược Yen Carry Trade trở nên cực kỳ phổ biến do chênh lệch lãi suất lớn.

• Nhưng đến giữa năm 2023, khi lãi suất Mỹ bắt đầu chững lại và thị trường kỳ vọng BoJ có thể tăng lãi suất vào năm 2024, các nhà đầu tư Yen Carry Trade dần rút lui, dẫn đến sự gia tăng của đồng Yên vào cuối năm 2023.

Lời khuyên cho nhà đầu tư mới

• Hiểu rõ rủi ro tỷ giá: Yen Carry Trade không chỉ phụ thuộc vào chênh lệch lãi suất, mà còn bị ảnh hưởng mạnh bởi biến động tỷ giá.

• Theo dõi chính sách tiền tệ của BoJ và Fed: Hai yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến Yen Carry Trade là chính sách tiền tệ của Nhật Bản và Mỹ.

• Chú ý đến các tín hiệu đảo ngược Carry Trade: Nếu thị trường xuất hiện dấu hiệu "unwinding carry trade" (các nhà đầu tư đóng vị thế carry trade và chuyển về Yên), đồng Yên có thể tăng mạnh trong thời gian ngắn, gây thiệt hại lớn cho các nhà giao dịch chưa kịp thoát lệnh.

Yen Carry Trade là một trong những chiến lược giao dịch ngoại hối phổ biến nhất trong nhiều thập kỷ qua. Khi lãi suất Nhật Bản ở mức rất thấp, các nhà đầu tư có thể vay Yên với chi phí rẻ để đầu tư vào các tài sản có lợi suất cao hơn. Tuy nhiên, chiến lược này không phải là không có rủi ro. Khi lãi suất Nhật Bản thay đổi hoặc thị trường tài chính có biến động mạnh, Yen Carry Trade có thể bị đảo ngược, dẫn đến sự biến động lớn trên thị trường tiền tệ và chứng khoán toàn cầu.

Sự kiện BoJ tăng lãi suất vào tháng 7/2024 và sau đó là đợt tăng lãi suất vào tháng 1/2025 đã gây ra một làn sóng "unwinding carry trade" mạnh mẽ, làm sụp đổ nhiều vị thế giao dịch Yen Carry Trade. Những bài học từ quá khứ, đặc biệt là khủng hoảng tài chính 2008, cho thấy rằng mặc dù Yen Carry Trade có thể đem lại lợi nhuận cao, nhưng đây là một chiến lược tiềm ẩn rủi ro lớn khi thị trường thay đổi.