Hỗn loạn trái phiếu, cơn sốt đàm phán và Jamie Dimon: Bên trong cú quay đầu áp thuế của Trump

TLDR:

Khi các loại thuế "đối ứng toàn diện" của Donald Trump bắt đầu có hiệu lực ngay sau nửa đêm thứ Tư (9/4/2025), Tổng thống đang chăm chú theo dõi thị trường trái phiếu.

Lợi suất trái phiếu dài hạn tăng vọt. Trái phiếu 10 năm của Mỹ ghi nhận mức tăng lớn nhất trong vòng 3 ngày kể từ năm 2001. Trump lúc này phải đối mặt với kịch bản tồi tệ nhất: cử tri bầu lại ông vì lo ngại lạm phát, giờ đây lại đối diện với cả giá hàng hóa cao hơn và chi phí vay mượn cao hơn.

“Người ta bắt đầu thấy chóng mặt,” Trump thừa nhận.

Basic Trade và sự hoảng loạn

⚠️ Giải thích nhanh lại về Basic Trade:
Đây là hình thức các quỹ đầu tư mua trái phiếu thật (bond cash) và bán khống hợp đồng tương lai (bond future) để ăn phần chênh lệch rất nhỏ (1–2%). Vì chênh lệch nhỏ, nên họ dùng đòn bẩy cực cao, từ 20x đến 100x.
Chỉ cần thị trường dao động mạnh là có thể bị margin call (bị buộc bán tài sản).
→ Điều đó đã xảy ra hôm 8/4, gây nên bán tháo trái phiếu, lợi suất tăng vọt → thị trường tài chính hỗn loạn.

Cuộc họp vội vàng ở Nhà Trắng

Tổng thống đã phân vân nhiều ngày về việc có nên tiến hành toàn bộ kế hoạch áp thuế. Quyết định ban đầu được đưa ra sau một cuộc họp căng thẳng với các cố vấn kinh tế chỉ vài giờ trước khi ông công bố tại Vườn Hồng Nhà Trắng.

Chỉ trong 14 tiếng, Trump thực hiện một trong những cú “quay xe” về chính sách kinh tế lớn nhất trong lịch sử hiện đại: tạm hoãn 3 tháng các mức thuế áp lên hàng chục quốc gia, giúp thị trường chứng khoán hồi phục sau nhiều ngày lao dốc.

Trung Quốc là nước duy nhất không được miễn áp thuế, ngược lại còn bị tăng thuế lên 125%.

Thị trường hoảng loạn và lời khuyên từ các “ông lớn”

Chiều thứ Tư, khi gặp một nhóm tay đua xe tại bãi cỏ phía Nam Nhà Trắng, Trump thừa nhận rằng sự hỗn loạn trên thị trường là yếu tố chính khiến ông thay đổi quyết định:

“Tôi nghĩ mọi người đang nhảy dựng lên,” Trump nói. “Họ bắt đầu sợ thật rồi.”

Đêm hôm trước, Thượng nghị sĩ Lindsey Graham đã gọi cho Trump để cảnh báo:

“Ngài đang cố thiết lập một sân chơi công bằng. Nhưng giờ là lúc cần ngồi lại đàm phán.”

Sáng hôm sau, Trump theo dõi Fox Business và thấy Jamie Dimon, CEO của JPMorgan Chase, kêu gọi cần bình tĩnh và thương lượng thêm.

Trump nói:

“Ông ấy rất thông minh và hiểu rõ vấn đề tài chính.”

Nhưng Jamie Dimon cũng cảnh báo rằng nền kinh tế có thể rơi vào suy thoái, và các doanh nghiệp đang cắt giảm đầu tư vì không chắc chắn.

Các quỹ bị margin call – thị trường hoảng loạn

Một số nguồn tin cho biết một vài quỹ đầu tư đã bị margin call, phải bán tháo trái phiếu để cắt lỗ. Điều này làm giá trái phiếu giảm sâu, lợi suất tăng mạnh, khiến các quỹ khác cũng lâm nguy — tạo hiệu ứng domino.

Đây chính là "rủi ro hệ thống" mà các quan chức Fed và Bộ Tài chính Mỹ rất sợ, vì nó có thể kéo sập cả thị trường tín dụng.

Tổng thống xoay trục chính sách

Khi thấy thị trường tài chính căng thẳng, Trump đã triệu tập khẩn cấp các cố vấn kinh tế như:

• Đại diện Thương mại Jamieson Greer,

• Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent,

• Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick.

Các quốc gia bắt đầu đưa ra những nhượng bộ mới, bao gồm giảm rào cản phi thuế quan → Trump quyết định tạm dừng áp thuế.

Bài đăng lên mạng xã hội được viết nhanh, không cần tham vấn pháp lý:

“Tôi viết từ trái tim mình – và tôi nghĩ viết cũng khá hay.”

Một số quan chức trong Nhà Trắng thậm chí không hề biết trước rằng bài đăng đó sắp được đăng tải, và sau đó họ vội vã tham gia các cuộc họp để cố gắng đoán định ý định thật sự của Trump.

Nguồn: Bloomberg