Một số thay đổi lớn khi hệ thống KRX vận hành

Thay đổi về giá hiển thị của lệnh ATO và ATC

1. Lệnh ATO và ATC là gì?

• ATO (At The Open): Lệnh đặt trong 15 phút đầu phiên giao dịch (9h00 - 9h15) để xác định giá mở cửa.

• ATC (At The Close): Lệnh đặt trong 15 phút cuối phiên giao dịch (14h30 - 14h45) để xác định giá đóng cửa.

Mục tiêu của 2 lệnh này là giúp xác định giá mở cửa và đóng cửa dựa trên cung cầu thực tế.

Hiện tại (trước KRX), lệnh ATO và ATC có đặc quyền:

• Được ưu tiên khớp trước lệnh giới hạn (LO) khi so khớp lệnh.

• Không hiển thị giá, chỉ hiển thị ký hiệu "ATO" hoặc "ATC".

2. Hệ thống mới KRX thay đổi như thế nào?

📌 Thay đổi 1: ATO và ATC không còn ưu tiên trước LO

• Trước đây: ATO và ATC được ưu tiên khớp trước các lệnh LO.

• Sau khi áp dụng KRX: ATO và ATC sẽ không được ưu tiên trước LO đã nhập vào hệ thống trước đó.

Ví dụ:

• Một nhà đầu tư đặt lệnh LO mua 100 cổ phiếu giá 20.000 đồng từ 8h30 sáng.

• Một người khác đặt lệnh ATO mua 100 cổ phiếu vào 9h01.

• Trước đây: Lệnh ATO sẽ được ưu tiên khớp trước.

• Hệ thống mới: Lệnh LO nhập trước có thể khớp trước lệnh ATO nếu phù hợp.

Tác động: Nhà đầu tư cần cân nhắc việc sử dụng lệnh LO thay vì ATO/ATC nếu muốn đảm bảo khớp lệnh sớm.

📌 Thay đổi 2: Lệnh ATO/ATC hiển thị giá thay vì chỉ ghi "ATO" hoặc "ATC"

• Trước đây: Lệnh ATO/ATC chỉ hiển thị ký hiệu "ATO" hoặc "ATC", không hiển thị giá cụ thể.

• Hệ thống mới: Lệnh ATO/ATC sẽ có giá hiển thị giống như lệnh LO.

Vậy giá của lệnh ATO/ATC sẽ là bao nhiêu?

Hệ thống mới xác định giá hiển thị của lệnh ATO/ATC theo 3 trường hợp:

Trường hợp 1: Nếu đã có giá khớp dự kiến

• Hệ thống sẽ tính toán mức giá có thể khớp được với khối lượng lớn nhất (gọi là giá khớp dự kiến).

• Giá của lệnh ATO/ATC sẽ hiển thị bằng giá khớp dự kiến.

Ví dụ:

• Trong phiên ATO, hệ thống xác định giá có thể khớp cao nhất là 24.000 đồng.

• Lệnh ATO sẽ hiển thị mức giá 24.000 đồng thay vì chỉ ghi "ATO".

• Tương tự, nếu giá khớp dự kiến của ATC là 23.500 đồng, thì lệnh ATC sẽ hiển thị 23.500 đồng.

Trường hợp 2: Nếu chưa có giá khớp dự kiến

• Khi hệ thống chưa xác định được giá khớp, lệnh ATO/ATC sẽ hiển thị bằng giá khớp lệnh gần nhất hoặc giá tham chiếu.

Ví dụ:

• Giả sử phiên hôm qua đóng cửa ở giá 22.500 đồng.

• Trong phiên ATO sáng nay, chưa có giá khớp dự kiến.

• Lệnh ATO sẽ hiển thị giá 22.500 đồng.

Trường hợp 3: Nếu chỉ còn dư mua hoặc dư bán của lệnh LO

• Khi thị trường không có nhiều lệnh khớp, hệ thống sẽ điều chỉnh giá hiển thị của lệnh ATO/ATC dựa trên lệnh LO gần nhất.

• Công thức điều chỉnh:

  • Lệnh ATO mua = Giá dư mua cao nhất + 1 đơn vị yết giá (tối đa là giá trần).

  • Lệnh ATC bán = Giá dư bán thấp nhất - 1 đơn vị yết giá (tối thiểu là giá sàn).

Đơn vị yết giá (bước giá) trên HoSE:

Ví dụ:

• Lệnh ATO mua:

  • Giá dư mua cao nhất hiện tại là 20.000 đồng.

  • Lệnh ATO sẽ hiển thị giá 20.050 đồng (nếu bước giá là 50 đồng).

  • Nếu mức giá này vượt giá trần, lệnh sẽ hiển thị giá trần.

• Lệnh ATC bán:

  • Giá dư bán thấp nhất hiện tại là 22.000 đồng.

  • Lệnh ATC sẽ hiển thị giá 21.950 đồng (nếu bước giá là 50 đồng).

  • Nếu mức giá này thấp hơn giá sàn, lệnh sẽ hiển thị giá sàn.

Thay đổi về sửa và hủy lệnh LO (Lệnh Giới Hạn)

Thay đổi:

• Nhà đầu tư có thể sửa giá hoặc khối lượng của lệnh LO chưa thực hiện hoặc phần còn lại của lệnh chưa thực hiện trong thời gian khớp lệnh liên tục.

• Sửa giảm khối lượng: Không làm thay đổi thứ tự ưu tiên của lệnh.

• Sửa tăng khối lượng hoặc sửa giá: Lệnh mất thứ tự ưu tiên và bị xếp lại sau các lệnh nhập sau.

Giải thích:

• Hiện tại, khi đặt lệnh LO, nếu muốn thay đổi giá hoặc khối lượng, nhà đầu tư phải hủy lệnh cũ rồi đặt lệnh mới, làm mất thứ tự ưu tiên.

• Hệ thống mới giúp giảm thao tác, nhưng nếu sửa tăng khối lượng hoặc sửa giá, thứ tự ưu tiên của lệnh sẽ thay đổi (bị xếp lại sau các lệnh nhập sau đó).

Ảnh hưởng đến nhà đầu tư:

• Khi sửa giá hoặc tăng khối lượng, lệnh có thể khớp chậm hơn vì mất ưu tiên.

• Nếu muốn giữ ưu tiên, chỉ nên sửa giảm khối lượng, không nên sửa giá.

Thay đổi về giao dịch thỏa thuận

Thay đổi:

• Không thể sửa hoặc hủy giao dịch thỏa thuận đã thực hiện.

• Hiện tại, nhà đầu tư vẫn có thể hủy và nhập lại khi nhập sai lệnh giao dịch thỏa thuận.

Giải thích:

• Giao dịch thỏa thuận là khi hai bên tự thỏa thuận mua bán ngoài thị trường khớp lệnh tập trung.

• Việc cấm sửa/hủy giúp tăng tính minh bạch và ổn định cho giao dịch thỏa thuận.

Ảnh hưởng đến nhà đầu tư:

• Phải kiểm tra kỹ lệnh trước khi đặt vì không thể sửa hoặc hủy nếu sai.

Thay đổi về giao dịch lô lẻ

Thay đổi:

• Hiện tại, giao dịch lô lẻ (dưới 100 cổ phiếu) chỉ thực hiện qua khớp lệnh liên tục hoặc thỏa thuận.

• Hệ thống mới bổ sung phương thức khớp lệnh định kỳ.

Giải thích:

• Lô lẻ trước đây thường có thanh khoản kém vì chỉ khớp lệnh liên tục.

• Việc bổ sung khớp lệnh định kỳ giúp tăng khả năng khớp lệnh lô lẻ.

Ảnh hưởng đến nhà đầu tư:

• Nhà đầu tư giao dịch lô lẻ sẽ dễ dàng mua bán hơn, thanh khoản tăng.

Thay đổi về hiển thị giá chào mua/bán trong đợt khớp lệnh định kỳ

Thay đổi:

• Hiện tại: Hiển thị 3 mức giá chào mua, chào bán tốt nhất từ tất cả các lệnh trên sổ lệnh.

• Hệ thống mới: Hiển thị 3 mức giá tốt nhất sau khi đã trừ các lệnh khớp được.

Giải thích:

• Hiện tại, bảng giá hiển thị các lệnh lớn ngay cả khi có thể bị khớp.

• Hệ thống mới giúp thông tin chính xác hơn, chỉ hiển thị các lệnh còn lại sau khi khớp.

Ảnh hưởng đến nhà đầu tư:

• Thông tin minh bạch hơn, dễ đánh giá cung cầu thực tế hơn.

Thay đổi về giao dịch chứng khoán bị hạn chế

Thay đổi:

• Hiện tại: Cổ phiếu bị hạn chế chỉ giao dịch buổi chiều theo phương thức khớp lệnh liên tục và thỏa thuận.

• Hệ thống mới: Cho phép giao dịch cả ngày theo phương thức khớp lệnh định kỳ.

Giải thích:

• Đợt khớp lệnh xác định giá mở cửa.

• Sau đó là các đợt khớp lệnh định kỳ kéo dài 15 phút.

• Đợt khớp lệnh xác định giá đóng cửa.

Ảnh hưởng đến nhà đầu tư:

• Cổ phiếu bị hạn chế dễ giao dịch hơn.

• Giá có thể dao động nhiều hơn, cần theo dõi kỹ.

Thay đổi về room ngoại (tỷ lệ sở hữu nước ngoài)

Thay đổi:

• Hiện tại: Room ngoại chỉ giảm sau khi lệnh mua của nhà đầu tư nước ngoài khớp lệnh.

• Hệ thống mới: Room ngoại giảm ngay khi lệnh mua được nhập vào hệ thống.

Cách thay đổi room ngoại:

• Giao dịch khớp lệnh: Room giảm khi nhập lệnh mua của nhà đầu tư nước ngoài.

• Giao dịch thỏa thuận: Room giảm khi nhà đầu tư ngoại nhập lệnh chào mua (nếu bên bán là nhà đầu tư trong nước).

• Room tăng nếu lệnh mua bị hủy hoặc sửa giảm khối lượng.

Giải thích:

• Việc giảm room ngay khi nhập lệnh giúp tránh tình trạng “tranh mua” cổ phiếu giới hạn room.

• Giao dịch thỏa thuận cũng bị giới hạn chặt hơn, tránh lách luật.

Ảnh hưởng đến nhà đầu tư:

• Nhà đầu tư nước ngoài phải đặt lệnh sớm hơn, tránh hết room trước khi lệnh khớp.

• Nhà đầu tư nội cần theo dõi biến động room ngoại vì có thể ảnh hưởng đến giá cổ phiếu.

Tổng kết các thay đổi quan trọng