Kéo - đạp - giữ trụ là gì và có tác động ra sao đến thị trường

Giới thiệu về cổ phiếu trụ

Trong thị trường chứng khoán, "trụ" là cách gọi tắt của “cổ phiếu trụ cột”, tức là các cổ phiếu có vốn hóa lớn và tỷ trọng cao trong các chỉ số chính như:

• VN-Index (tổng hợp toàn bộ sàn HOSE)

• VN30 (30 cổ phiếu vốn hóa lớn và thanh khoản cao nhất HOSE)

Vì sao gọi là “trụ”?

Tương tự như “trụ cột” trong một ngôi nhà, các cổ phiếu trụ có vai trò đỡ hoặc kéo toàn bộ thị trường thông qua ảnh hưởng của chúng đến các chỉ số.

➡️ Chỉ cần một vài cổ phiếu trụ tăng hoặc giảm mạnh, chỉ số VN-Index có thể bị kéo lên hoặc đạp xuống đáng kể – dù toàn bộ thị trường không thay đổi nhiều.

Đặc điểm nhận diện cổ phiếu trụ

Kéo trụ - Đạp trụ – Giữ trụ là gì?

Kéo trụ thường đi cùng các hành động ngược lại:

• Kéo trụ: Là hành động đẩy giá cổ phiếu vốn hóa lớn (cổ phiếu trụ) để làm tăng chỉ số VN-Index hoặc VN30, bất chấp phần lớn cổ phiếu còn lại có thể không tăng, thậm chí giảm.

• Đạp trụ: Là hành vi bán mạnh các cổ phiếu trụ vốn hóa lớn để làm giảm điểm chỉ số, dù phần lớn thị trường không giảm. Được dùng để tạo tâm lý tiêu cực hoặc ép giá hợp đồng phái sinh.

• Giữ trụ: Là hành động kìm hãm đà giảm của chỉ số bằng cách giữ giá hoặc đỡ giá các cổ phiếu trụ. Mục tiêu là tránh chỉ số thủng hỗ trợ hoặc tạo tâm lý ổn định cho nhà đầu tư.

Những hành vi này thường phối hợp với nhau để tạo ảo giác về xu hướng thị trường, trong khi thực tế dòng tiền có thể không vào hoặc ra khỏi thị trường chung.

Những cổ phiếu trụ thường bị kéo – đạp – giữ

Những mã như GVR, POW, SAB, VJC được xem là "trụ ẩn", dễ bị kéo/đạp vào những thời điểm nhạy cảm do thanh khoản thấp nhưng ảnh hưởng lớn đến chỉ số.

Làm sao để nhận biết thị trường đang bị kéo trụ hoặc đạp trụ?

a. Quan sát độ rộng thị trường

• Nếu VN-Index tăng mạnh, nhưng đa số cổ phiếu giảm => khả năng cao là đang bị kéo trụ.

• Dùng chỉ báo Advance/Decline (A/D) để đo độ lan tỏa thị trường.

b. Theo dõi bảng đóng góp chỉ số

• Các nền tảng như FireAnt, CafeF, SSI Pro đều có bảng “Top đóng góp vào chỉ số”.

• Nếu chỉ vài mã tăng mạnh đóng góp phần lớn điểm tăng => rõ ràng là hiện tượng kéo trụ.

c. Xem thanh khoản các mã trụ

• Nếu cổ phiếu trụ tăng mạnh nhưng khối lượng thấp => có thể là kéo trụ kỹ thuật, không có dòng tiền thực.

d. Chú ý thời điểm đáo hạn phái sinh

• Các phiên gần ngày đáo hạn hợp đồng VN30F1M thường xuất hiện hành vi kéo – đạp – giữ trụ để tác động giá.

Hạn chế của biểu đồ VN-Index – Cẩn trọng với “ảo giác trụ”

Khi nhìn vào biểu đồ nến VN-Index, nhiều nhà đầu tư có thể hiểu nhầm xu hướng thị trường, do tác động quá lớn từ các cổ phiếu trụ.

Vì sao khó phân tích?

• VN-Index là chỉ số vốn hóa, nên cổ phiếu lớn (VCB, VIC…) ảnh hưởng nhiều hơn hàng trăm mã nhỏ khác.

• Kéo vài trụ vốn hóa cao sẽ làm biểu đồ VN-Index bật mạnh, dù thị trường thực chất yếu.

Cách khắc phục:

• Kết hợp chỉ báo Advance/Decline Line, A/D Volume.

• Tạo chỉ số trung bình đều (Equal-Weighted Index) để phản ánh thị trường chung thật hơn.

• Theo dõi heatmap và số mã tăng/giảm để thấy rõ bức tranh dòng tiền.

Kết luận

Hiểu được hiện tượng kéo – đạp – giữ trụ là bước quan trọng để:

• Phân tích chính xác xu hướng thị trường

• Tránh bị FOMO hoặc hoảng loạn vì chỉ số

• Nhận diện dòng tiền thật hay chỉ là kỹ thuật làm giá

Đừng để bị “đánh lừa” bởi chỉ số xanh – hãy luôn quan sát thị trường bằng nhiều lớp dữ liệu, đặc biệt là các chỉ báo phản ánh độ lan tỏa thực sự của dòng tiền.